BAKÜ GEZİ NOTLARI

Bakü

BAKÜ GEZİSİ

Azerbaycan’ın Türkiye, İran, Rusya, Gürcistan ve Ermenistan ile sınırı bulunmakta ve Doğusunda ise Hazar Denizi tüm güzelliğiyle uzanmaktadır. Ülkenin yaklaşık 10 milyon nüfusunun 4 milyona yakını Bakü’de yaşamaktadır.

Azerbaycan’ın başkenti olan Bakü önemli bir kültür ve ticaret kentidir. Hazar denizine bakması kente ayrı bir güzellik ve katkı sunmaktadır. İhtişamlı binaları, geniş bulvarları, tarihi dokusu, denizi ve yeşili ile görülmesi gereken bir kent… Bakü ile ilgili damağımda ve dimağımda kalanları not etmek ve sizlerle paylaşmanın mutluluğunu yaşıyorum. Bakü’ye nasıl gidilir?, Ne zaman gidilir?, Gezilecek yerler? Bakü Mutfağı gibi sorular ilk akla gelenler… Elbette bende yola çıkmadan bu soruları düşündüm ve hepsini araştırdım. Notlarımın bir kısmını sizinle de paylaşmak isterim.

Bakü gezisine, 2000 yılında UNESCO Dünya Kültür Miras Listesi’ne dahil edilmiş İçeri Şeher (Eski Şehir) ile başladık. Tarihi ve kültürel zenginlikleri ile göz dolduran bu bölge bana göre Bakü’nün en güzel yeri. Dar sokaklar, özgün mimari tarihi mekanları ile insanı geçmişe yolculuk yaptırıyor.

Eski Şehir’e ulaştıktan sonra ilk ziyaret noktamız 15. yüzyılda İbrahim Halilullah tarafından inşa edilmiş Şirvan Şah Sarayı oldu. Akabinde 2500 yıllık geçmişe sahip olan Kız Kalesi ve Cuma Camii’ni gezdikten sonra Buhara ve Multani Kervansaraylarını gördük. Birbirine çok yakın olan bu tarihi mekanların yürüme mesafesinde olduğunu da belirtmek isterim.

Kent merkezinde sokaklarda Targovi ve Nizami Caddesinde yürüyüp şehri yaşamayı deneyimledik. Akabinde Savaş Ganimetleri Müzesi ziyaret gerçekleştirdik. Özellikle kent merkezinde bizlere karşı yoğun bir ilgi olması mutluluk vericiydi. Mutlaka görülmesi gereken bir diğer yer ise Haydar Aliyev Müzesi’dir. Mimar Zaha Hadid tarafından çizilen Haydar Aliyev Müzesi Bakü’nün mimari şaheseridir. Elbette şehrin neredeyse her yerinden görülen gece ayrı gündüz ayrı güzellikte olan Alev Kuleleri de görülmesi gerekenler arasındadır. Alev kuleleri ile Şehitlik çok yakın yürüme mesafesinde olduğunu da belirtmek isterim.

Sonraki rotamız ise Abşeron Yarımadası oldu. Abşeron Yarımadası’nda dünyadaki Üç Mecusi (Zerdüşt) tapınaktan biri olan Ateşgah Mimari Kompleksi’ni gördük. Ateş mabedi anlamına gelen Ateşgah büyüleyici bir yer. Altıgen şekilde 24 hücreli bir mekan… Halen yanan ateşler ise büyüleyici... Son derece ilgi çekici olan ve içindeki ateşi yüzyıllardır sönmeyen bu yapı, Mecusi inanışına göre belli başlı Hac mekanlarından birisidir. Ziyaret esnasında çok sayıda turist ile birlikte gezme şansımız oldu. Özellikle Hindistan, Pakistan ve İran’dan yoğun ilgi olduğunu söyleyebilirim. Ateşgah'tan çıkıp, Yanardağ'a doğru giderken yol üstü köyleri ziyaret edip, Azerbaycan halkı ile sohbet ettik. Yolda gördüğümüz petrol pompaları Bakü'nün doğal zenginliğini gösterir nitelikteydi.

Ateşgah gezimizin akabinde ünlü seyyah Marco Polo’nun “Ateş Ülkesi” adını yakıştırdığı Yanardağı ziyaret ettik. Yanardağ yer altından çıkan doğalgazın etkisiyle yüzyıllardan beri yanmaya devam ediyor. Merdivenlerde oturup izlemenizi öneririm. Şansınız varsa yanardağın tepesinde atlı birilerini görürseniz gerçekten unutulmayacak bir deneyim edinmiş olursunuz. Yanardağdan çıkmadan evvel içinde tarihi eserlerden oluşan mini bir müze olduğunu hatırlatmak isterim.

Bakü’nün güneyinde yer alan, Azerbaycan’ın arkeolojik eserler bakımından en zengin bölgesi olan ve UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Gobustan’a doğru yola çıktık. Hazar Denizi’nin yakınlarında, eski Şirvan yolu üzerinde bulunan Gobustan; açık hava müzesi olarak da adlandırılmaktadır.

Bir şehri anlamak için sadece geçmişi anlatan tarihi mekanlar ya da turistik alanlar değil, içinde bulunduğumuz zaman dilimini anlamak için halkın gittiği yerlere gidilmesini de çok önemsiyorum. Özellikle Bakü Sederek ticaret merkezi bunlardan biriydi. Kapalı çarşıya benzer büyük bir alanda aklınıza gelecek her türlü ürünün ticareti yapılmakta. Bu merkezin yakınında yer alan İran mimarisini andıran Cami ve diğer yapılar da görülmeye değer nitelikteydi… Ancak şehir merkezinden biraz uzak olduğunu söylebilirim. Benzer şekilde Yaşıl Bazar'da halkın yoğun olarak gittiği görülmesi gereken bir yerdir. Bizim gezi tarihimiz Azerbaycan Grand Prix'sine denk gelmişti. Bu durum hem avantaj hem dezavantaj oluşturdu. Keyifli yarışlara tanıklık ederken öbür taraftan İstanbul'u aratmayan bir trafikle karşı karşıya kaldık. Sederek ticaret merkezinde Bakü Merkeze giderken tesadüfen bulduğumuz Bibi Heybat Camii de mutlaka not etmeniz ve görmeniz gereken bir yer. 

Gezilecek Yerler

İçeri Şeher (Eski Şehir)

Şirvan Şah Sarayı

Qız Qalası (Kız Kulesi) ve Cuma Camii

Buhara ve Multani Kervansarayları

Nizami Caddesi

Targovi Caddesi

Alev Kuleleri

Şehitlik

Bakü Bulvarı

Haydar Aliyev Kültür Merkezi

Ateşgah 

Yanardağ

Gobustan Milli Parkı

Azerbaycan halı Müzesi

Azerbaycan Devlet Filarmonisi

 

Yemek ve İçecek Önerileri

Yemeğe geçmeden evvel çaydan bahsetmek isterim. Evde, cafede veya herhangi bir mekanda nerede olursanız olun çaylar porselen demlikte geliyor, çay tabaklarındaki zevk ve incelik çaya ayrı bir tat veriyor. Tat demişken şekerden ziyade çayın yanında gelenler ilgimi çekti. Karpuz reçeli, kiraz reçeli, ayva reçeli, çerezler, kuru meyveler ve çok daha fazlası… Oysaki biz sadece çay istemiştik. Çay olayı tam anlamıyla deneyimlenmesi gereken bir muhabbet… Halen Azerçay arayışı içerisindeyim tadı ve kokusu gerçekten çok güzel... Ayrıca Feyxoa meyvesinden yapılan komposto da önerilerim  arasında yer almaktadır. Son olarak Şıra da denemeden dönmemelisiniz.

Yemek ile ilgili şanslı olduğumu söyleyebilirim. Dostlarımızın yemek davetleri sayesinde son derece orjınal yerel lezzetleri tatma şansımız oldu.  Aklımda kalanları sıralamak isterim.

Soğuk Başlangıç ve Salatalar

Pendir çeşitleri

Taravuz Buketi

Et çeşitleri

Toyuq Salatı

Yemekler

Dolma üzüm yaprağından

Lüla Kebabı

Antrekot ve Tika Kebabı

Taravuz Kebabı

Balık, karider ve diğer deniz ürünleri

Bıldırcın

Khinkali

Şah Pilavı, kuru kayısı, kestane, safran, badem derken kendinizi özel hissedeceğiniz bir yemek...

Şirniyyat - Phaklava, cevizli, şerbetli ve bayatlamayan baklava, tadı halen damağımızda...

Son olarak, modern görünümü ile Haydar Aliyev Uluslararası Havalimanı da gezilmesi, görülmesi gereken bir yer.

Okuyan, yazan ve gezen biri olarak belki de karşılaşacağım en güzel resmi Bakü'de yakaladığımı düşünüyorum. Bir kütüphanede resmedilmiş Nizâmî-i Gencevî'nin resmini ve sözlerini sizinle paylaşarak Bakü Gezi Notları yazımı sonlandırıyorum.